Tümevarım (indüksiyon), gözlemlere veya deneylere dayalı olarak genel yargılara ulaşma sürecidir. Tümevarım, bilim ve günlük yaşamda sıklıkla kullanılan bir akıl yürütme yöntemidir. Bu yöntemde, belirli örneklerden hareketle genel prensipler, yasalar veya teoriler çıkarılır.
Tümevarım, özellikle bilimsel yöntemde önemli bir rol oynar. Bilim insanları, gözlem ve deneylerle topladıkları verilere dayanarak genellemeler yapar ve bu genellemeleri kullanarak bilimsel yasalar ve teoriler oluştururlar. Tümevarımsal akıl yürütme, bilimsel hipotezler ve teoriler geliştirmede önemli bir araçtır.
Tümevarımın bir özelliği, kesinlik sağlamamasıdır. Yani, tümevarımsal akıl yürütme sonucunda elde edilen genellemeler, her zaman doğru olmayabilir. Bu nedenle, tümevarımsal çıkarımların doğruluğunu değerlendirmek için ek kanıtlar ve deneyler gereklidir.
Örnek olarak, birçok kuş türünü gözlemledikten sonra, “Bütün kuşlar uçar” şeklinde bir tümevarım yapabiliriz. Ancak, bu genelleme bazı istisnaları göz ardı eder (ör. penguenler ve devekuşları gibi uçamayan kuş türleri). Bu nedenle, tümevarımsal akıl yürütme ile elde edilen genellemelerin kesin ve yanılmaz olmadığını unutmamak önemlidir.